1. Авыз балда – майда булу - Как сыр в масле кататься.

2. Авызы пешкән – өреп капкан – обжегшись на молоке , и на воду дуют.

3. Авызыннан ана (әнисе) сөте кипмәгән – молоко на губах не обсохло.

4. Авырткан җиргә ( сөялгә) басу(кагылау)- наступить на больную мозоль.

5. Авыру баштан сәләмәт башка – с больной головы на здоровую.

6. Агач атка атландыру – обвести вокруг пальца.

7. Ай күрде, кояш алды – только его и видели.

8. Акыллы үзе белән – семь пятниц на неделе.

9. Вәгдә- иман - уговор дороже денег.

10. Елан аягын кискән нәрсә – прошедший огонь и воду

11. Идель күрми, итек салмыйлар – не спросясь броду,не суйся в воду.

12. Иелгән башны кылыч кисми – повинную голову меч не сечет.

13. Ике күзе дүрт булу – глаза на лоб полезли

14. Ике сыңар- бер кием – два сапога пара.

15. Ике ятып бер төшкә керми – не горит да не варит.

16. Ике куянны берьюлы тоту – одним выстрелом двух зайцев.

17. Ил авызына иләк капламассың – на всякий роток не накинешь платок.

18. Ил төкерсә, күл була – с миру по нитке – голому рубашка.

19. Илгә барса – илгәзәк , өенә барса – бик мәзәк – в людях Ананья, а дома – каналья.

20. Иманнан качкан шайтандай – как черт от ладона.

21. Имә белгән ике ананы имгән – ласковый теленок двух маток сосет.

22. Инә дә бүләк ,дөя дә бүләк – не дорог подарок , дорого внимание.

23. Инәдән дөя ясау – из мухи делать слона.

24. Ипи корсак эзлими – хлеб за брюхом не ходит.

25. Иртә кычкырган күкенең башы авырта – рано пташечка запела , как бы кошечка не сүела.

26. Ис-кос: истә- коста булмаганда – не җдано, не гадано.

27. Ит югында үпке дә тансык – на безрыбье и рак рыба.

28. Ит яхшылык , көт явызлык – за добро не җди добра.

29. Иш ишен табар, тычкан (җил) тишеген табар – свой свояка (Рыбак рыбака) видит из далека.

30. Иш ишкә куш – два сапога пара.

31. Ишек ачык,юл такыр – вот тебе бог , вот тебе порог (скатертью дорога).

32. Кирякле кишер яфрагы – пятое колесо в телеге.

33. Корыны бушка аудыру – переливать из пустого в порожнее.

34. Кыл да кыймылдартмау- палец о палец не ударит.

35. Кышт көне кар бирмәс - зимой снега не выпросишь

36. Күз күрсә дә,кул җитми- видит око да зуб неймет.

37. Күркә кебек кабарына – надулся как индюк.

38. Ни чәчсәң, шуны урырсың – что посеешь то пожнешь.

39. Ни үзенә, ни кешегә – ни себе , ни людям.

40. Ничә әйтсәң дә бер сүз – что в лоб, что по лбу.

41. Песи кебек,песием генә – тише воды, ниже травы

42. Рәхәтен күргәч, михнәтен дә күр – любишь кататься, люби и саночки возить. 43. Сабанда сайрашмасаң, ындырда ыүгырашырсың – летний месяч год кормит. 44. Сабыр төбе – саф (сары) алтын – терпение золото.

45. Сазлы – сазында,юкәле – күлендә - кто что имеет ,тот тем и промышляет.

46. Сайлаган – сазга,очраган тазга – кто выбирает,тот век измеряет.

47. Сакланганны саклармын дигән – береженного бог бережёт.

48. Санаулы ат югалмас – мера всякому делу вера.

49. Сиңа яраган миңа ярамый – на вскус и на цвет товарищей нет.

50. Соравына күрә җавабы – каков привет,таков ответ.

51. Сунарчы сунарчыны ерактан таный – рыбак рыбака видит из далека.

52. Сәнәктән көрәк булган – из грязи , да в князи.

53. Сөйләвең – көмеш, тик торуың – алтын – молчание золото.

54. Сөт тә юк, йон да юк – ни молока ни шерсти.

55. Тартар теленнән табар – язык мой – враг мой.

56. Таяк ике башлы – палка о двух концах.

57. Теләсәң ела, теләсәң көл - хоть песни пой, хоть волком вой.

58. Тере дисәң – санда юк, үле дисәң – гүрдә юк – ни богу свечка, ни черту кочерга.

59. Терсәк якын да – тешләп булмый – близок локоть да не укусишь.

60. Тимерне кызуында сук – куй железо пока горячо.

61. Тинтәккә акыл төштән соң төшәр – задним умом и дурак догадлив.

62. Тушы булса да, ушы юк – вырасти вырос а ума не вынес.

63. Тымызык күлне корт басар – в тихом озере черти водятся.

64. Тычканга- үлем, мәчегә – көлке – кошке – игрушка, мышке - слезы

65. Тышы ялтырай, эче калтырый – снаружи мило а внутри гнило.

66. Төкермә коега, суын эчәрсен – не плюй в колодец, пригодится воды напиться. 67. Төсне табакка куймыйлар – с лица воду не пить.

68. Урман артындагын күрә, бүрек астындагысын күрми- в чужом глазу сучок видим,а в своем бревна не замечаем.

69. Утлы табага бастыру- показать где раки зимуют

70. Хайван дисәк – йоны юк, адәм дисәң- коны юк – ни рыба ни мясо.

71. Хак сүзгә җавап юк – против правды не попрошь.

72. Хәерчегә якты чырай күрсәтсәң, ямаулык сорый - дай с ноготок – просит с локоток.

73. Эшләми, шул ашамый – кто не работает, тот не ест.

74. Ыжламый да, ыжлап та бирми – и в ус не дует, и ухом не ведет.

75. Эткә печән чабып йөрү – переливать из пустое в порожнее.

76. Юктан кодагый – на безрыбье и рак рыба.

77. Я үләсең, я каласың – либо пан, либо пропал.

78. Ялганларга да күп алмый – соврет – недорого возьмет.

79. Яман хәбәр озын колаклы( аяклы)- добрая слава лежит, а худая по свету бежит.

80. Яңгырдан соң су кирәкми – после драки кулаками не машут.

81. Ятып калганчы атып кал – лучше поздно, чем никогда.

82. Яше күп тә, акылы юк – летами ушел, а умом не дошел.

83. Җилдән хәттә агачларда ауды - от ветра повалилисҗ даңе деревья.

84. Авызың кыек булса, көзгегә үпкәләмә - если рот кривой, не пеняй на зеркало.

85. һәр атка да авызлык кидереп булмый - не каждой лошади можно надеть удила.

86. Агач - җимеше белән, адәм - эше белән - дерево -славится плодами, человек - своими делами.

87. Ашап тормыйм, акчалата гына алам. - Есть не буду, возьму деньгами.

88. Акыл яшьтә түгел - башта. - Ум не в годах, а в голове.

89. Акылсыз булса да, тәмлене белә.- Хоть и глупый, а вкус понимает.

90. Нәрсә бар алда хыялдан башка? - что естҗ впереди , кроме мечты.

91. Алдан эшлә, аннары мактан. - сначала дело, потом хвастай.

92. һәр эштә үзенең алымнары була. - В каждом деле свои приемы.

93. Эшли белсәң, эшләргә дә ансат. - умеющим работать, выполнить не трудно.

94. Аң матдәгә карата өстәнрәк ахырысы - Сознание выше материи.

95. Тырыш эшлә  һәм аңгыра булма. - Старайся работай, не будь бестолковым

96. Тел - кешеләрнең аралашу чарасы. - Язык - средство человеческого общения.

97. Ул эшли - эшли, ә бурычлары арта бара.- Он все работает, а долги все растут.

98. Артык акча булмый, чикләнгән фантазия була.- Денег лишних не бывает, бывают ограничения фантазии.

99. Болыт артыннан куып җитеп булмый.- за облаком не угонишься.

100. Арулык кечкенәдән ук тәрбияләнә. - опрятность воспитывается с детства.

101. Ары-бире йөргәнче, үзеңә эш тап, - чем бродить без пользы, найди себе работу.

102. Арыслан -җәнлекләр патшасы. -  Лев царь зверей.

103. Кеше хезмәте - донья асылы. - человеческий труд - основа Мира.

104. Бер бармагы белән зурагачны аудырган.- одним пальцем свалил дерево.

105.  Борынгылар әйткән: ашыгып кына эш башкарып булмый.-  древние

говорили: одной спешкой дела не сделать.

106. Фикер, фикер генә булап калмасын, аны тормышка да ашыра белергә кирәк. - Мысль останется лишь мыслью, ее надо уметь претворять в жизнь.

107.  Һәрбер язучы әдип дип санала алмый әле.- не всякий пишущий может

считаться писателем.

108. Әҗәткә алмагыз, бурычка бирмәгез - В долг не давай, и в долг не бери.

109. Эшләсәң, әлбәттә эшлә. - Работаешь, работай как следует.

110. Бу  дөньяда вакыт бик әз, аны бик бәрәкәтле тотарга кирәк.- В этом мире очень моло времени, его надо расходовать экономно.

111. Әллә яңгыр ява, әллә яшьләр тама - То ли дождь идет, то ли слезы капают.

112. Әрем файдалы да була ала. -  Полынь может быть и полезным.

113. Болытны куып тотып булмый - облака не догонишь

114. Ватанга хезмәт итү - безнең бурыч. - Служить Родине - наш долг.

115. Ватык чүлмәкне ябыштырып булмый. - нельзя склеить разбитый горшок.

116. Гомер итү - кырны узу гына түгел. - Жизнь прожить, не поле перейти.

117. Егеткә җитмеш җиде һөнәр дә аз. - Юноше и семдесять семь профессий мало.

118. Җәннәткә юл күтәренке хыяллар һәм зур эшләр белән башкарылган. - Дорога в рай вымощена высокими мечтами и большими делами.

119. Туган җирне сакларга кирәк, аны яратып кына булмый. - Родную землю надо сохранить, а не просто любить.

120. Зирәклек туганнан ук бирелми, аны тәрбияләргә кирәк.- Сметливость не дается от рождения, ее надо воспитывать.

121. Идарәнең абруйлыгы бездән тормый - авторитетность управления зависит от нас.

122. Лаф орып кына эш алга бармый - одним пустословием дело вперед не двинешь.

123. Һәр кешенең гомерендә максат булырга тиеш. - У каждого человека должна быть цель в жизни.

124.Һәр сүзнең мәгънәсе булырга тиеш. - у каждого слова должно быть значение.

125. Үзенең милләтен оныткан, башка милләтләрне дә хөрмәт итмәс. - Забывший свой народ, не сможет уважать и другие нации.

126. Күл сай була, ә диңгез тирән.- Пруд бывает мелким, а море глубоким.

127. Сәясәт - ул икътисадының нигезе. - Политика - это основа экономики.

128. Язмыштан узмыш юк, диләр. - Говорят, от судьбы не уйдешь.

129. утырып утын ярып булмый шул.- Нельзя сидя колоть дрова.

130. Без ашау өчен яшәмибез, яшәр өчен ашыйбыз. -  Мы не живем для того, чтобы есть, а едим, чтобы жить.